Asgari Ücretin Altında Maaş Belirlenebilir Mi?
Anayasa'nın 55/1. maddesinde; "Ücret emeğin karşılığıdır." şeklinde bir tanıma yer verilmiş,
4857 sayılı İş Kanununda 32. maddenin ilk fıkrasında, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş
karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak
tanımlanmıştır.
Türkiye'nin de onayladığı Uluslararası Çalışma Örgütü'nün 95 sayılı sözleşmeye göre de "Ücret,
yapılan veya yapılacak olan bir is için veyahut görülen veya görülecek bir is için yazılı veya sözlü
is akdi gereğince bir işveren tarafından bir isçiye her ne nam altında ve hangi hesaplama sekli
ile olursa olsun ödenmesi gereken ve nakden değerlendirilmesi kabil olup karşılıklı anlaşma ve
ulusal mevzuatla tespit edilen bedel veya kazançtır." Olarak ücreti tanımlamış ve güvence
altına almıştır.
Asgari Ücretin Altında Maaş Ödeyen işverene Ne Gibi
Yaptırımlar Uygulanır?
İşverenin işçiye asgari ücretin altında bir ücret ödemesi, işveren
açısından idari para cezası ödemesini gerektiren bir durumdur.
4857 sayılı İş Kanuna göre komisyonun belirlediği asgari ücreti
işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen, işveren, her işçi ve her ay
için yüzyirmibeş Türk Lirası idari para cezası ile
cezalandırılacaktır.
Bunun yanında asgari ücret altında ödeme yapan işveren için Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına bağlı olarak hizmet veren ALO 170 hattına şikayette bulunabilirsiniz.
Asgari Ücret Altında Maaş Alan İşçinin Hakları Nelerdir?
İşçiye Asgari Ücret Altında Ödeme Yapılamaz!
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 401. Maddesinde ise
"İşverenin, işçiye sözleşmede veya toplu iş sözleşmesinde
belirlenen; sözleşmede hüküm bulunmayan hâllerde
ise, asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle
yükümlü olacağı açıkça kurala bağlanmıştır.
Ücret isçi için en önemli hak; işveren için ise başlıca borçtur.
İşçiye asgari ücretin altında ödeme yapılması işçi için haklı
fesih nedenidir.
İşçiye Ücret Nakit Ödenmelidir!
Türkiye tarafından onaylanan Ücretin Korunması Hakkında 95 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü
Sözleşmesi hükümlerine göre, nakit olarak ödenmesi gereken ücretlerin; emre muharrer senet,
bono ve kuponla veya tedavüle mecburi parayı temsil ettiği iddia olunan herhangi bir şekilde
ödenmesi yasak olduğu düzenlenmiştir.
İş sözleşmesinin tarafları, asgari ücretin altında kalmamak
kaydıyla sözleşme özgürlüğü çerçevesinde ücretin miktarını
serbestçe kararlaştırabilirler.
Asgari ücret, işverenlerin işçilere ödemesi gereken en düşük ücret olup, her yıl asgari ücret
miktarını Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirlemektedir. Kural olarak işveren asgari ücretin
altında ücret ödeyemez. İş akitlerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler
konamaz, konulsa bile geçerli olmaz.
Detaylı bilgi için Av.Fuat Ziya ÇİFTÇİ ile iletişime geçebilirsiniz.
